Skip to main content
x

نام علمی :

Helianthus tuberosus L.

نام فارسی :

سیب زمینی ترشی، یرالماسی

خانواده :

Asteraceae

نام عربی :

ترتوف، تفاح الارض

2n :  

نام انگلیسی :

Canada potato, Jerusalem artichoke, Topinambur

نام فرانسوی :

Topinambour, Helianthe tubereux

 

 

نوع رویشگاه :

مناطق اروپایی سیبریایی

 

 

ارزش کاربری :

دارویی
تغذیه ای
صنعتی

 

 

 نوع خاک :

آهکی
ماسه ای

 

 

توپوگرافی  :

دشت

 

 

اکوسیستم :

کاشته شده

 

 

شماره شناسه  :

617

 

 

وضعیت تهدید :

توصیف گونه :

گیاه چند ساله علفی، با ساقه هاي زيرزميني غده دار که ساقه گل دار آن تا ارتفاع 1 تا 3 متر رشد می کند. ساقه اصلی در بخش پایین بدون انشعاب ولی در بخش بالای ساقه دارای انشعابات شاخه ای است که به گل ختم می شوند. برگ ها متناوب در پایین ساقه ولی متقابل در بالای ساقه است. برگ ها زبر با سطح کرکدار. برگ های پایینی بزرگ و تخم مرغی پهن تا تخم مرغي - مستطيلي يا نیزه ای و نوکدار که اندازه های مختلف از 10 تا 30 سانتی متر طول 7 تا 20 سانتی متر عرض دارند. برگ های بالای ساقه کوچکتر و باریک تر می باشند. گل آذین کپه ای به قطر 5 تا 10 سانتی متر و گاهی کمی بیشتر که کپه ها در هر گیاه چندتا تا زياد است. گل هاي زبانه ای زرد رنگ در حاشیه کپه قرار دارند که تعداد آنها از 10 تا 20 گل در هر کپه متغییر است. تعداد گل های لوله ای هم حدود 60 گل در روی کپه می باشد. غده های ریشه ای دراز و ناصاف تا 10 سانتی متر طول و 3 تا 5 سانتی متر قطر دارند که تقریباً شبیه ریشه زنجبیل بوده و شکننده اند. رنگ آنها از قهوه ای روشن تا سفید، تقریباً قرمز و صورتی متغییر است. به ایران وارد شده و بومی نمی باشد. در استان های شمالی، غربی و مرکزی کشور کشت می گردد. در منطقه به صورت پراکنده در باغات می روید که گاهی همانند علف هرز می باشند. بعد از یک بار کشت یا استقرار خود گیاه، برای سال ها در محل باقی می ماند و همه ساله گیاه و غده جدید تولید می کند. ریشه ها حاوی کربوهیدرات های فراوان است و هیچ نوع چربی در آن وجود ندارد. غده های انبار شده مواد اینولین را به ترکیبات فروکتوز تبدیل می کند و به همین دلیل هم کمی شیرین مزه می شود که بارها از ساکاروز شیرین تر است. این مواد برای دیابت از نوع 2 می تواند کاربرد داشته باشد و افراد بدون نگرانی آنرا مصرف نمایند. در مناطق گرمسیر مقدار اینولین تولید شده کمتر از مناطق سردسیرتر است. این گونه به سرما حساسیت ندارد و از سرمازدگی لطمه نمی بیند. غده ها به صورت های مختلف قابلیت تازه خوری یا پخته شده و نیز تولید ترشی و غیره دارد. برای ترشی غده ها را شسته و به صورت خام و یا پخته شده در سرکه همراه با هویج، کرفس، تلخون و غیره استفاده می کنند. به عنوان گیاه داروئی در طب سنتی مصرف می گردد که برای کاهش اوره خون مصرف می گردد.  

 

 

 

 

نمودار فنولوژی

Helianthus tuberosus - Asteraceae

وضعیت پراکندگی در ایران  :

 کاشته شده

 پراکندگی جغرافیایی :

بومی آمریکای شمالی است و به صورت کشت شده در کشورهای مختلف وجود دارد. ایران، ترکیه، چین، تایوان، اروپا، ایلت های متعدد آمریکا و ... کشت شده است.

 گونه

 :

Helianthus tuberosus L.

پراکندگی ایران

Helianthus tuberosus - Asteraceae

پراکندگی موته

Helianthus tuberosus - Asteraceae

منابع :   

Davis, P.H. 1975. Flora of Turkey. Vol. 5. P. 44.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی