Skip to main content
x

نام علمی :

Pistacia atlantica Desf.

نام فارسی :

بنه، چاتلانقوش

خانواده :

Anacardiaceae

نام عربی :

بطم، بطم ساقس

2n :  

MBG:G15

نام انگلیسی :

Turpentine tree, Terebinth tree

نام فرانسوی :

Terebinthe, Pistachier de l’ Atlas, Pistachier terbinthe

 

 

نوع رویشگاه :

مناطق ایران و تورانی

 

 

ارزش کاربری :

دارویی
صنعتی

 

 

 نوع خاک :

آهکی
قلوه سنگی

 

 

توپوگرافی  :

کوهستان

 

 

اکوسیستم :

بوته زار

 

 

شماره شناسه  :

383

 

 

وضعیت تهدید :

توصیف گونه :

درختی کوچک به ارتفاع حداکثر تا 7 متر در زاگرس ولی در منطقه به صورت درختچه رشد می کند که تا ارتفاع 3 تا 4 متر می رسد. درختی خزان کننده و مقاوم به خشکی که در ارتفاعات این منطقه خشک در لابلای صخره سنگ‌ها سبز می کند. شاخه‌ها به تعداد زیاد و افراشته سبز می کنند و تاج متراکم برای درخت ایجاد می کنند. پوست درخت مسن شیارهای فراوان دارد. برگ ها مرکب یک بار شانه ای و تعداد برگچه ها از 5 تا بیشتر بوده ولی بیش از 9 تا نیست. محور اصلی برگ دارای بال باريکی که گاهی تا انتهای دمبرگ نيز ادامه می‌يابد. برگچه ها به شکل‌های تخم مرغی- مستطيلی کشيده تا سرنيزه‌ای که طول آنها از 2 تا 8 سانتیمتر و عرض آنها از 1 تا 2/5 سانتیمتر متغییر است. برگ ها نوک کند و بدون دمبرگچه. گل هاتک جنس و درخت دو پایه که هر دو گل ریز و سبز رنگ می باشند. گل آذين نر و ماده و هر دو خوشه مرکب هستند. میوه های شفت صورتی رنگ که فقط در درختان ماده تشکیل می گردد، آب‌دار و چرب بوده و اندازه 6 تا 8 میلیمتر دارند. درختان بالای 10 سال تولید میوه می کنند. میوه ها توسط افراد محلی جمع آوری و به صورت تازه یا پس از بو دادن به عنوان آجیل استفاده می شود. درختی کند رشد که در این منطقه طرح، درختان مسن از آن در مناطق کوهستانی دیده شد. این گونه بومی منطقه ایران و توران بوده و در منطقه مدیترانه نیز پراکندگی دارد. این گونه مناسب برای احیای پوشش جنگلی در ارتفاعات منطقه است. از این گونه شیره نباتی معروف "سقز" بعد از تیغ زدن پوسته درخت جمع آوری و مورد مصرف دارویی قرار می دهند. روی برگ های این درخت شته گال‌زا زندگی می کند که ایجاد گال‌های بزرگ و رنگین می نماید و در داخل آن حشرات نابالغ زندگی می کنند. در کشورهای اکراین و آمریکا به علت مقاومت زیاد به خشکی و سرما در این گونه، آن‌را برای پایه پیوندک پسته استفاده می کنند.  

 

 

 

 

نمودار فنولوژی

Pistacia atlantica - Anacardiaceae

وضعیت پراکندگی در ایران  :

کردستان، خوزستان، لرستان، فارس، یاسوج، بلوچستان

 پراکندگی جغرافیایی :

جزایر قناری، منطقه مدیترانه، ترکیه، سوریه، قفقاز، ایران، افغانستان، پاکستان، الجزیره.

 گونه

 :

Pistacia atlantica Desf.

پراکندگی ایران

Pistacia atlantica - Anacardiaceae

پراکندگی موته

Pistacia atlantica - Anacardiaceae

منابع :   

Boissier, E. 1872. Flora Orientalis. Vol 2. P. 7.
Rechinger, K.H. 1969. Flora. Iranica, Anacardiaceae. No. 63. P. 3.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی