Skip to main content
x

نام علمی :

Arctium lappa L.

نام فارسی :

برگ بابا آدم

خانواده :

Asteraceae

نام عربی :

رأس الحمامه

2n :  

نام انگلیسی :

Burdock

نام فرانسوی :

Bardane, Coupeau

 

 

نوع رویشگاه :

مناطق ایران و تورانی

 

 

ارزش کاربری :

علوفه ای

 

 

 نوع خاک :

آهکی
قلوه سنگی

 

 

توپوگرافی  :

کوهستان

 

 

اکوسیستم :

مناطق استپی

 

 

شماره شناسه  :

479

 

 

وضعیت تهدید :

توصیف گونه :

گیاه دوساله، بلند قامت و علفی است که ارتفاع آن به 1/5 متر و گاهی به 2 متر هم می رسد. برگ های متناوب قاعده ای قلبي شکل تا 50 و گاهی تا 80 سانتی متر طول دارند. دمبرگ بلند که طول آن تا اندازه طول برگ هم می رسد، در زیر کرک های کوتاه و نرم دارد. گل های صورتی رنگ مجتمع در گل آذین کپه ای به طول 2 تا 2/5 سانتی متر. کپه ها با گریبانه های زیادی احاطه شده اند که رأس آن به طرف بیرون پیچیده و قلابی شکل است. این وضعیت کپه کمک می کند که با چسبیدن به پوست حیوانات به محل های دور منتقل گردند. براکته هاي بيروني سبز روشن. کپه ها در انتهای ساقه اصلی و شاخه ها بر روی محوری به طول حدود 10 تا 20 سانتی متر جمع شده اند. میوه فندقه دراز و تقریباً استوانه ای فشرده و در سر آن پاپوس های کوتاه قرار دارند. ریشه آبدار و نرم آن تا 1 متر طول می تواند رشد نماید. این گونه در منطقه وسیعی از دنیا می روید و در ایران نیز بومی بوده و رویشگاه طبیعی دارد. در اراضی به هم خورده یا اراضی زراعی رها شده مستقر می شود. در منطقه به صورت علف هرز باغات و نیز گونه مرتعی حضور دارد. در برخی از کشورها آنرا برای استفاده از ریشه های آبدار و خوراکی و نیز ساقه های گل دهنده ضخیم کشت می کنند که به صورت سبزی خوردن بهره برداری می شود. در اراضی غنی از ازت به صورت گیاه مهاجم طغیان کرده و منطقه ای را در زمان کم اشغال می کند. کلیه اندام های گیاه و به خصوص بذر آن برای مصارف دارویی کاربرد زیادی دارند. از نظر روغن های فرار غنی بوده و به صورت خوراکی یا داروئی استفاده می شود. اندام های هوائی و زیرزمینی آن دارای ترکیباتی است که خواص درمانی شناخته شده دارند. در موقع جمع آوری دانه ها مواظب کرک های بلند و نوک تیز باشید که در دست فرو رفته و حساسیت ایجاد می کند. افراد حامله از این تیغ ها حتما دوری کنند که احتمال وارد شدن صدمه به جنین دارد. ریشه ها سفید رنگ هستند ولی در مقابل هوا زود تغییر رنگ می دهد. ریشه ها را می توان خشک کرده و نگهداری نمود. ریشه ها حاوی: 2/5% پروتئین، 0/14% چربی، 14/5% کربوهیدرات،1/17% خاکستر و 45% اینولین دارد. اینولین ماده نشاسته­ای است که بدون هظم شده از دستگاه گوارش رد شده و دفع می گردد. شاخه های جوان را مانند مارچوبه مصرف می نمایند.    

 

 

 

 

نمودار فنولوژی

Arctium lappa - Asteraceae

وضعیت پراکندگی در ایران  :

 گرگان، مازندران، گیلان، آذربایجان، همدان، اصفهان، بختیاری، فارس، هرمزگان، تهران، سمنان

 پراکندگی جغرافیایی :

قفقاز، سیبری، اسکاندیناو، اروپای شمالی و غربی، منطقه مدیترانه، بالکان تا آسیا، ایران، هند-هیمالیا، تبت، مغولستان، چین، ژاپن، معرفی شده به آمریکای شمالی و جنوبی.

 گونه

 :

Arctium lappa L.

پراکندگی ایران

Arctium lappa - Asteraceae

پراکندگی موته

Arctium lappa - Asteraceae

منابع :   

Davis, P.H. 1975. Flora of Turkey. Vol. 5. P. 354.
Komarov, V.L. 1945. Flora of the USSR. English translated. Vol. XXVII. P. 97.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی