Skip to main content
x

نام علمی :

Scariola orientalis (Boiss.) Sojak.

نام فارسی :

جارو، کاهوی وحشی، گاوچاق کن

خانواده :

Asteraceae

نام عربی :

خس الزیت، يَحكيس، جِخيص

2n :  

Ch:18, 36

نام انگلیسی :

Oil lettuce, Prickly lettuce

نام فرانسوی :

Laitue scariole

 

 

نوع رویشگاه :

مناطق ایران و تورانی

 

 

ارزش کاربری :

علوفه ای

 

 

 نوع خاک :

آهکی
قلوه سنگی

 

 

توپوگرافی  :

دشت

 

 

اکوسیستم :

مناطق استپی

 

 

شماره شناسه  :

10

 

 

وضعیت تهدید :

توصیف گونه :

گياهي بوته‌ای و خشبي دائمی که تا ارتفاع 15 تا 50 و به ندرت تا 70 سانتیمتری رشد می کند. گیاهی پر ساقه با شاخه‌هاي سخت فراوان و تو در تو که بدون کرک هستند. ساقه‌هاي اصلی خاکستری مایل به سفید رنگ ولی شاخه‌های فرعی جوان سبز رنگ و با مسن شدن شاخه سفید رنگ شده و بر روی آن قطعات سبز رنگ باقی جدا از هم با اندازه‌های مختلف کمتر از یک سانتیمتر طول تا چندین سانتیمتر تشکیل می شود. گوشک‌هاي برگ ها خطي ممتد. برگ ها با اندازه‌های مختلف از 1/5 تا 9 سانتیمتر طول و 0/3 تا 2 سانتیمتر عرض دیده می شوند.برگ ها با گرم شدن هوا در اواخر بهار سريعاً پژمرده شده و خزان می کنند. برگ ها با تقسیمات شانه ای بريده با قطعات کم سه گوشه که بریدگی به رگبرگ اصلی می رسد. برگ ها به ندرت کامل یا تقريباً کامل؛ این برگ های اخیر اندازه کوچک تری دارند. برگ ها سرنیزه ای یا خطی با نوک تيز، کامل يا در قاعده لوب دار. انتهای شاخه‌ها بالاخره به صورت خار در می‌آیند. گل آذین کپه که روي شاخه‌هاي اصلي و فرعي بدون پایک به تعداد چهار يا پنج گلي تشکیل می گردد. گريبان به طول 1 تا 1/5 و عرض کم و بيش 0/3 سانتیمتر و استوانه ای باريک؛ با تعداد برگه 14 تا 17 تايي در 4 تا 5 رديف نامنظم ایجاد می شود. گل زبانه‌اي زرد. نوارهای سبز رنگ روی ساقه یا شاخه‌ها از نظر فیزیولوژی اهمیت زیادی برای این گونه دارند، زیرا بعد از ریزش برگ در فصل گرما، رشد گیاه متوقف نمی گردد و این نوارهای سبز رنگ عمل فتوسنتز را انجام داده و نیاز گیاه را برای شیره پرورده تأمین می کنند. در این میان ریشه های عمیق گیاه هم در فصل گرما، آب را از لایه‌های زیرین خاک جذب و در اختیار گیاه قرار می دهد. این گیاه برای بیابان زدایی و نیز احیای پوشش گیاهی مناطق بیابانی گونه مناسبی است. این گونه اثر آللوپاتیک بر روی دیگر گونه های اطراف خود دارد.

 

 

 

 

نمودار فنولوژی

Scariola orientalis - Asteraceae

وضعیت پراکندگی در ایران  :

گرگان، مازندران، آذربایجان، کردستان، کرمانشاه، اصفهان، تهران، لرستان، فارس، خراسان

 پراکندگی جغرافیایی :

سوریه، لبنان، ترکیه، قفقاز، جمهوری آذربایجان، عراق، افغانستان، پاکستان، آسیای مرکزی-قزل قوم و قره قوم، ترکمنستان، آمودریا، تیان شان، هیمالیا، تبت.

 گونه

 :

Scariola orientalis (Boiss.) Sojak.

پراکندگی ایران

Scariola orientalis - Asteraceae

پراکندگی موته

Scariola orientalis - Asteraceae

منابع :   

Rechinger, K.H. 1977. Flora. Iranica, Compositae II-Lactuca. No. 122. P. 202.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی