Skip to main content
x

نام علمی :

Atraphaxis spinosa L.

نام فارسی :

کاروان کش

خانواده :

Polygonaceae

نام عربی :

سعده، سواس، سود، سوید

2n :  

نام انگلیسی :

Goat’s wheat

نام فرانسوی :

 

 

نوع رویشگاه :

مناطق ایران و تورانی

 

 

ارزش کاربری :

دارویی
صنعتی

 

 

 نوع خاک :

آهکی
قلوه سنگی

 

 

توپوگرافی  :

شیب های تند

 

 

اکوسیستم :

مناطق بیابانی
مناطق استپی

 

 

شماره شناسه  :

180

 

 

وضعیت تهدید :

توصیف گونه :

گیاه درختچه‌اي که ساقه های آن تا 150 سانتیمتر می رسد. گیاه با شاخه ها‌‌‌ي خشن اغلب خاردار شونده، شاخه ها‌‌‌ کم و بيش با شاخه چه ها‌‌‌ي تنک تقریباً دو رديفي است. شاخه چه ها‌‌‌ گسترده، کم و بيش منشعب هم اندازه يا نامنظم و اغلب شاخه چه ها‌‌‌ بسيار کوتاه می باشند، طول ميانگره‌ها‌‌‌ در شاخه چه ها‌‌‌ بسيار متنوع است، شاخه ها‌‌‌ با پوست قهوه‌اي مايل به سياه يا خاکستري يا سفيد خالص، کم و بيش کرک‌دار هستند. گوشواره‌ها‌‌‌ غلافي بسيار کوتاه هستند. شکل و اندازه برگ ها‌‌‌ بسيار متنوع، برگ ها‌‌‌ کوچک و به طول 2 تا 11 و گاهی تا 14 و به عرض 1 تا 7 و گاهی تا 11 میلیمتر هستند، شکل برگ ها‌‌‌ بیضوی، نیزه ای يا واژ‌تخم مرغي نوک تيز یا تقریباً دایره ای، گاهی با نوک چاله دار می باشند، برگ ها‌‌‌ بدون دمبرگ يا با دمبرگی بسيار کوتاه، برگ ها‌‌‌ تخت یا با لبه برگشته، اغلب برگ ها‌‌‌ با رگبرگ ها‌‌‌ی نامحسوس (‌نامشخص و محو شده) هستند. گل آذین خوشه، دمگل ها‌‌‌ در نیمه تحتانی بنددار می باشند، لوب های دورنی گلپوش در زمان میوه دهی تخم مرغي – دایره ای، اغلب لوب ها‌‌‌ با پهنایی بيشتر از طول هستند. میوه فندقه بال‌دار، شکل میوه کم و بيش سه گوشه يا قلبي، رنگ میوه قهوه‌اي تيره می باشد. این گونه به دلیل شکل مناسب شاخ و برگ قابل بررسی برای کاربرد در فضای سبز شهری است که شاخه ها‌‌‌ی درهم آن منظره زیبایی به درختچه می دهد. مقاومت به خشکی و سازگاری آن با خاک‌ها‌‌‌ی سبک از مزایای این درختچه مناطق خشک بیابانی محسوب می گردد. این گونه در کلاس 2 خوشخوراکی قرار می گیرد و چوبی بودن آن از خوشخوراکی گونه کم می کند و به همین دلیل و نیز دائمی بودن آن به صورت درختچه، گونه مناسب برای حفاظت خاک محسوب می گردد. . در برخي منابع فارسی اين گياه را شيرخشت يا گزانگبين ناميده اند و به همين دليل براي آن ارزش دارويي قائل شده اند که با واقعیت مطابقت ندارد و احتمال استفاده از آن به عنوان داروئی بسیار ضعیف می باشد. اما بررسی های اخیر فلاوینوئیدهای مختلف آن‌را بررسی و گونه را برای برخی از مواد تشکیل دهنده آن مفید معرفی نموده اند.

راهنمای نمودار فنولوژی

نمودار فنولوژی

وضعیت پراکندگی در ایران  :

گرگان، مازندران، آذربايجان، كرمانشاه، تهران، اصفهان، فارس، سمنان، خراسان

 پراکندگی جغرافیایی :

ایران، ترکمنستان، پاکستان، افغانستان، ،شبه جزیره بالکان، ترکیه، عراق، روسیه.
Atraphaxis spinosa L.

 گونه

 :

پراکندگی ایران

پراکندگی گونه

Atraphaxis spinosa L.

در منطقه حفاظت شده کرکس

منابع :   

ثابتی، ح. 1353. جنگل ها، درختان و درختچه های ایران. سازمان تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی. صفحه 148.
قهرمان، ا. فلور رنگی ایران. Atraphaxis spinosa. عکس شماره 401.
مظفریان، و. 1383. درختان و درختچه های ایران.فرهنگ معاصر. صفحه 589.
Rechinger, K.H. 1968. Flora. Iranica, Polygonaceae. No. 56. P. 30 .

ارتقاء امنیت وب با وف بومی