Skip to main content
x

نام علمی :

Galium aparine L.

نام فارسی :

بی تی ریخ، علف شیر

خانواده :

Rubiaceae

نام عربی :

حشیشه الافعی Hashishat al-af'a

2n :  

Bo:42-68

نام انگلیسی :

Cleavers, Clivers, Goosegrass, Catchweed, Stickyweed, Catchweed bedstraw

نام فرانسوی :

Aparine, Gratteron, Gaillet Gratteron, Herbe collante, Gaillet de Paris

 

 

نوع رویشگاه :

مناطق ایران و تورانی

 

 

ارزش کاربری :

 

 

 نوع خاک :

آهکی
ماسه ای

 

 

توپوگرافی  :

دشت

 

 

اکوسیستم :

مناطق استپی
کاشته شده

 

 

شماره شناسه  :

417

 

 

وضعیت تهدید :

توصیف گونه :

گياه يکساله خزنده یا گاهی بالا رونده است که ساقه به طول 30 تا 80 سانتیمتر و گاهی بیشتر رشد می کنند. در صورت خزنده بودن، شاخ و برگ کرده و بر روی زمین گسترده می شود که گیاه ارتفاع حداکثر 10 تا 15 سانتیمتری دارد. ولی اگر بالارونده باشد، معمولاً شاخ و برگ خود را بالا کشیده و روی دیگر گیاهان زندگی به طور مستقل زندگی می کند، در این صورت ارتفاع گیاه تا 5/1 متر هم بالا می‌رود. این گیاه خود را با کرک های قلاب‌‌دار که در روی شاخه ها و برگ هایش دیده می شود، به دیگر گیاهان می‌چسبد و بالا می‌رود. ‌ساقه ها زاویه‌‌دار و یا 4 پهلو هستند. معمولاً شاخه ها از قاعده منشعب می شوند که انشعابات هم گل‌دهنده می باشند و شاخه ها سطح زبر دارند که با لمس کردن می توان به راحتی آن را حس کرد. برگ ها ساده بوده و در هر چرخه 8 تا 12 تايي در دور شاخه ها تشکیل می شوند که به طول 5/1 تا 3 سانتیمتر و عرض 5/1 تا 5 میلیمتر هستند. شکل کلی برگ ها خطي يا واژنیزه ای‌ باریک است. برگ ها با کرک های خاکستري با سر قلاب‌دار متراکم یا پراکنده پوشیده شده اند. گل هادر دستجات 2 یا 3 تایی قرار دارند که در محور برگ ها بر روی شاخه های متعدد تشکیل می گردند. دم گل آذين 1 تا 2 سانتیمتر طول دارند. جام گل سفيد رنگ و به قطر 1 تا 2 میلیمتر؛ لوب ها تخم مرغي يا مثلثي. مريکارپ به صورت منفرد يا جفتي کنار هم می روید که بيضوي-کروی شکل و کمتر از 1 سانتیمتر قطر دارد. در هر میوه یک تا 3 بذر به صورت دسته ای تولید می شود. بذرها کرک های قلاب‌‌دار دارند که به پوست دام و یا حیات وحش چسبیده و در منطقه پراکنده می گردد. قطر بذر‌ها 1 تا 5/1 میلیمتر است. تماس کرک های‌این گیاه با پوست‌ایجاد حساسیت و کمی‌ناراحتی پوستی می کند. آلکالوییدهای زیاد و نیز اسیدهای آلی متعددی از‌این گیاه جدا کرده اند. رنگ قرمز برای مصارف مختلف هم از این گیاه قابل استحصال می باشد. برگ ها و ‌ساقه های گیاه قبل از تشکیل میوه قابلیت استفاده خوراکی دارد که به صورت پخته مصرف می گردد. برگ ها را عمل آوری نموده و مشابه قهوه مورد استفاده قرار می دهند.

راهنمای نمودار فنولوژی

نمودار فنولوژی

وضعیت پراکندگی در ایران  :

گيلان، مازندران، آذربايجان، كرمانشاه، همدان، كردستان، فارس، لرستان، تهران، كرمان، سمنان، اصفهان، ياسوج، خراسان

 پراکندگی جغرافیایی :

ایران، ترکیه، اروپا، آسیای مرکزی، آمریکای شمالی، اکثر مناطق جهان به صورت علف هرز گسترده شده است.
Galium aparine L.

 گونه

 :

پراکندگی ایران

پراکندگی گونه

Galium aparine L.

در منطقه حفاظت شده کرکس

منابع :   

قهرمان، ا. فلور رنگی ایران. Galium aparine. عکس شماره 2690
Boissier, E. 1875. Flora Orientalis. Vol III. P. 68.
Davis, P.H. 1982. Flora of Turkey. Vol. 7. P. 832.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی