Skip to main content
x

نام علمی :

Marrubium vulgare L.

نام فارسی :

گندنای کوهی

خانواده :

Lamiaceae

نام عربی :

حشیشه الکلب

2n :  

Bo:34

نام انگلیسی :

Common horehound, Hoarhound, Houndsbene, Marvel, White horehound

نام فرانسوی :

Marrube blane

 

 

نوع رویشگاه :

مناطق ایران و تورانی
مناطق مدیترانه ای

 

 

ارزش کاربری :

دارویی

 

 

 نوع خاک :

آهکی
صخره ای
قلوه سنگی

 

 

توپوگرافی  :

دشت

 

 

اکوسیستم :

مناطق استپی

 

 

شماره شناسه  :

19

 

 

وضعیت تهدید :

توصیف گونه :

گياه علفی، چندساله دارای ساقه زيرزميني چوبي، تا ارتفاع 25 تا 85 سانتيمتری رشد می کند. ساقه ها متعدد، ساده و به ندرت در زير گل آذين منشعب. طول شاخه ها 25 سانتیمتر. ساقه ها و شاخه ها دارای کرکهای پشمالو. برگها ساده و متقابل. برگها همه دمبرگدار و طول دمبرگ 13 تا 25 میلییمتر. پهنک برگها بيضوی-تخم مرغی، بادبزنی يا بيضوي سر بریده و به طول 16 تا 22 و به پهنای 17 تا 28 میلیمتر. حاشیه پهنک به طور نامنظم کنگره اي-دندانه اي، قاعده آن بریده تا باریک شده و راس آن گرد تا نوک تیز. برگهای جوان قاعده ای سفید و پوشیده از کرکهای پشمی متراکم. برگهای ساقه ای و برگهای ناحیه گل آذین در سطح زیرین خاکستري-سبز، در سطح فوقانی به رنگ سبز تیره و در هردو سطح پوشیده از کرکهای ستاره ای و یا با کرکهای سفید، متراکم و پشمی. گل آذین گرزن و شامل چرخه های متعدد گلدار است. چرخه ها به تعداد 7 تا 14 عدد، 25 تا 30 گلی. برگکها هم اندازه یا بلندتر از لوله کاسه گل، پوشیده از کرکهاي ستاره اي. کاسه گل پیوسته، دارای لوله ای به طول 3 تا 5/5 میلیمتر و دندانه های متعدد. لوله کاسه در سطح پشتی پوشیده از کرکهاي ستاره اي تنک و در سطح داخلی و در محل دندانه ها دارای حلقه ای از کرک است. دندانه های کاسه 10 عدد ، در انتها خمیده و قلاب مانند. جام گل سفيد. لوله جام راست، و در سطح داخلی دارای حلقه ای از کرک است. لب بالایی جام دو لوبه و لب پایینی سه لوبه و لوب میانی بزرگتر است. میوه چهار فندقه ای و فندقه ها بيضوي-سه وجهي سياه رنگ، تقريبا تاول دار و به طول 2/2 تا 5/2 و پهنای 1/1 تا 2/1 میلیمتر می باشد. این گیاه داروئی نه تنها در ایران بلکه در کشورهای زیاد 5 قاره جهان شناخته شده و به شکل های مختلف داروئی و خوراکی استفاده می کنند. مثلا: دارو، دمنوش، مخلوط با دیگر گیاهان، طعم دهنده غذا، شیرینی پزی، چای کیسه ای و غیره از شکل هائی است که فرآورده های آنرا در بازار جهانی می توان یافت. در هر کشوری آنرا برای درمان بیماری خاص و متفاوت تجویز می کنند. اندام های هوائی در فصل گلدهی جمع آوری و پس از خشک کردن در هر زمانی استفاده می شود. برگ ها و شاخه ها برای دور کردن حشرات استفاده می شود. مصرف زیاد آن طپش قلب و درد شکم ایجاد می کند و زنان حامله از آن استفاده نکنند. بررسی های مدرن اثرات ضد سرطان، میکروب کشی، ضد دیابت و ضد التهاب بودن روغن های عصاره ای آنرا تائید کرده اند.

راهنمای نمودار فنولوژی

نمودار فنولوژی

وضعیت پراکندگی در ایران  :

گرگان، مازندران، آذربايجان، كردستان، تهران، كرمان، خراسان

 پراکندگی جغرافیایی :

اروپا، تا آسیا به طور پراکنده، ایران، ترکمنستان، افغانستان، پاکستان
Marrubium vulgare L.

 گونه

 :

پراکندگی ایران

پراکندگی گونه

Marrubium vulgare L.

در منطقه حفاظت شده کرکس

منابع :   

جم زاد، ز. 1391. فلور ایران. تیره نعنا Lamiaceae. موسسه تحقیقات جنگل ها ومراتع کشور. شماره 76. صفحه 379.
قهرمان، ا. فلور رنگی ایران. Marrubium vulgare. عکس شماره 1063.
Boissier, E. 1879. Flora Orientalis. Vol IV. P. 705.
Rechinger, K.H. 1982. Flora. Iranica, Labiatae. No. 150. P. 90.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی