Skip to main content
x

نام علمی :

Tribulus terrestris L. var. terrestris

نام فارسی :

خارخسک

خانواده :

Zygophyllaceae

نام عربی :

قطب Qutuf، حسک Hasak، بستناج Bastinaj

2n :  

Bo:12-48; Ch: 24-48

نام انگلیسی :

Goat's-head, Bindii, Bullhead, Puncture vine

نام فرانسوی :

Croix de malte, Tribule terrestre

 

 

نوع رویشگاه :

مناطق ایران و تورانی
مناطق صحرایی سندی
مناطق اروپایی سیبریایی

 

 

ارزش کاربری :

دارویی

 

 

 نوع خاک :

آهکی
قلوه سنگی

 

 

توپوگرافی  :

شیب های تند

 

 

اکوسیستم :

مناطق استپی

 

 

شماره شناسه  :

497

 

 

وضعیت تهدید :

توصیف گونه :

گياه يکساله يا دوساله، طول ساقه ها تا 100 سانتيمتری می رسد. ریشه ها نازک. ساقه ها خوابيده، به رنگ سبز يا خاکستري، در قاعده چوبي، با انشعابات فراوان که از قاعده ساقه تشکیل و گسترده می باشند. شاخه ها همانند دمبرگ ها و دمگل ها با دو نوع مو پوشیده شده اند. کرک های بلند و گسترده و کرک های کوتاه خوابیده، تمام گیاه ظاهر سبز کلمی دارد. گوشوارک کوچک، مثلثي به طول تا 2 ميليمتر، نوک تيز. برگ ها شانه اي زوج، متقابل به طول 3 تا 5 سانتیمتر و به عرض 5/1 تا 2 سانتیمتر، مرکب از 4 تا 8 جفت برگچه، برگچه ها مستطيلي بيضوي، به طول 4 تا 10 میلیمتر، در سطح بالا بدون کرک، در سطح زیرین پوشیده از کرک های خوابیده سفید، نا متقارن، منقار دار. گل ها محوری، منفرد، کوچک و معدود پراکنده در طول ساقه. جام گل به رنگ زرد مایل به سفيد. دمگل ها به طول 5 تا 10 ميليمتر. کاسبرگ ها تخم مرغي-نیزه ای، نوک دراز، به طول تا 4 ميليمتر و به عرض 5/1 میلیمتر، کرکدار. گلبرگ ها مستطيلي واژتخم مرغي، تا حدی سربریده، به طول 6 تا 8 ميليمتر و به عرض تقریبا 3 میلیمتر. خامه کوتاه. پرچم ها به تعداد 5 تا 10. ميوه فشرده ستاره ای 5 پر با میوه چه های زاویه دار که از بیرون توسط 2 یا 4 خار، غده و موهای زبر احاطه شده اند. میوه خشک، ناشکوفا، ميان بر ميوه خاردار می گردد. میوه 5 برچه اي که پس از رسيدن برچه ها از ميوه جدا مي شوند. در اراضی رها شده و یابه صورت علف هرز مزارع و باغات دیده می شود. در خاک ریزهای قلوه سنگی و شنزارها می روید. این گونه از نظر برگ و میوه تنوع زیادی دارد و بر همین اساس زیر گونه های متعددی از آن را شناسائی و معرفی کرده اند. این گونه از زمان های بسیار قدیم در چین و هند جزو گیاهان داروئی بوده و امروزه نیز در اکثر نقاط جهان از آن استفاده می کنند که به صور مختلف مثل قرص و غیره عرضه می گردد. ترکیبات شیمیائی آن را منابع بسیار قوی و موثر می دانند و جالب آنکه اثرات سوئی برای آن اعلام نشده.

راهنمای نمودار فنولوژی

نمودار فنولوژی

وضعیت پراکندگی در ایران  :

گرگان، مازندران، آذربایجان، گیلان، کردستان، باختران، اصفهان، بختیاری، یزد، یاسوج، کرمان، خراسان، سمنان، تهران، سیستان

 پراکندگی جغرافیایی :

ایران، پاکستان، عراق، افغانستان، هند، قبرس، سوریه، لبنان، فلسطین، اردن، صحرای سینا، مصر، عربستان، کویت، ترکیه، قفقاز، ترکمنستان، سیبری، چین، ژاپن، استرالیا، آفریقای جنوبی و گرمسیری، آفریقا از مراکش تا لیبی، اروپا منطقه مدیترانه. به آمریکای شمالی، مرکزی و جنوبی معرفی شده است.
Tribulus terrestris L. var. terrestris

 گونه

 :

پراکندگی ایران

پراکندگی گونه

Tribulus terrestris L. var. terrestris

در منطقه حفاظت شده کرکس

منابع :   

اخیانی، خ. 1371.فلور ایران. Zygophyllaceae. موسسه تحقیقات جنگل ها ومراتع کشور .جلد 7. صفحه 31.
Boissier, E. 1867. Flora Orientalis. Vol I. P. 902.    

ارتقاء امنیت وب با وف بومی