Skip to main content
x

نام علمی :

Ziziphora tenuior L.

نام فارسی :

کاکوتی

خانواده :

Lamiaceae

نام عربی :

2n :  

MBG:16

نام انگلیسی :

نام فرانسوی :

 

 

نوع رویشگاه :

مناطق ایران و تورانی

 

 

ارزش کاربری :

دارویی

 

 

 نوع خاک :

آهکی
صخره ای
قلوه سنگی

 

 

توپوگرافی  :

شیب های تند
شیب های ملایم

 

 

اکوسیستم :

مناطق استپی

 

 

شماره شناسه  :

16

 

 

وضعیت تهدید :

توصیف گونه :

گیاه علفی یکساله که ساقه ها تا ارتفاع 3 تا 40 سانتیمتری رشد می کنند. ساقه های منفرد یا از قاعده منشعب شده و شاخه های جدید تولید می کند. ساقه ها و شاخه ها پوشیده از کرک های کوتاه به طرف پایین خمیده می باشند. برگ های قاعده ای دمبرگدار هستند که به طول 1 تا 5 میلیمتر می رسند. پهنک برگ به شکل تخم مرغی، قاشقی است. برگ های میانی و بالایی ساقه به طول 8 تا 35 و به عرض 5/2 تا 9 میلیمتر هستند که نیزه ای پهن، نیزه ای باریک تا خطی بوده حاشیه ها مژه دارند و بلندتر از گل ها می گردند. گل آذین سنبله ای که از معمولا یک چرخه گل تشکیل شده. چرخه های گل در محور برگ ها تشکیل می شوند و اغلب کم گل بوده و تماما نزدیک به هم هستند. کاسه گل صورتی رنگ به طول 5 تا 10 میلیمتر، لوله ای باریک، با حدود 13 رگه برجسته، پوشیده از کرکهای زبر سفید نسبتا متراکم. دندانه ها کوتاه و نزدیک به هم. جام گل به طول 8 تا 11 میلیمتر، بنفش، ارغوانی تا صورتی کمرنگ. لوله جام گل کمی از کاسه بیرون آمده. فندقه به طول 2 و به عرض 8/0 میلیمتر، مستطیلی، در قاعده باریک و با نوک گرد، قهوه ای روشن تا کرم رنگ، در سطح با تزیینات زگیل مانند بسیار ریز، آرئول با دو شاخه بیضوی و سفید رنگ. این گونه گیاه داروئی خوراکی است که برای آماس،بی خوابی و فشارخون در ایران، ترکیه و چین مصرف می گردد. در تجزیه اسانس آن ترکیبات ذیل تفکیک شده اند: p-mentha-3-en-8-ol and pulegone. در بررسی دیگر 58 ترکیب شیمیائی مختلف از اسانس آن جدا گردید و گیاه را به عنوان منبع غنی از روغن terpene و عاری از ترکیبات scavenging معرفی نموده اند. ترکیبات استحصالی از عصاره های گیاه دارای خواص باکتری کشی شدید است. ترکیبات و خواص باکتری کشی گیاه، بر اساس خصوصیات شیمائی خاک رویشگاه تغییر معنی داری با یکدیگر نشان دارند به این ترتیب عناصر موجود در خاک و غلظت آنها، تغییر کمی در اسانس ایجاد نمودند. در منابع این گونه را منشاء مناسب برای pulegone دانسته و گیاه را برای صنایع مفید اعلام کرده اند. این ماده قابل استفاده در صنایع عطرسازی، داروهای ضد درد، چاشنی و طعم دهنده غذا کاربرد وسیع و گسترده دارد. در مراتع منطقه وسیعی از ایران و توران و خلیج عمانی می روید که در دامنه های سنگلاخی و گاهی حاشیه مزارع مستقر می گردد.

راهنمای نمودار فنولوژی

نمودار فنولوژی

وضعیت پراکندگی در ایران  :

گيلان، گرگان، مازندران، اصفهان، بختياري، آذربايجان، فارس، همدان، لرستان، كردستان، تهران

 پراکندگی جغرافیایی :

اروپا، ترکیه، ایران، قفقاز، آسیای مرکزی، سیبری، افغانستان، پاکستان، عراق و سوریه.
Ziziphora tenuior L.

 گونه

 :

پراکندگی ایران

پراکندگی گونه

Ziziphora tenuior L.

در منطقه حفاظت شده کرکس

منابع :   

جم زاد، ز. 1391. فلور ایران. تیره نعنا Lamiaceae. موسسه تحقیقات جنگل ها ومراتع کشور. شماره 76. صفحه 651.
قهرمان، ا. فلور رنگی ایران. Ziziphora tenuior. عکس شماره 1750.
Rechinger, K.H. 1982. Flora. Iranica, Labiatae. No. 150. P. 491.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی