گونه ای علفی یکساله که شاخه‌های رونده و خزنده دارد که در شرایطی به گیاه بالارونده تبدیل می گردد. ساقه‌ها تا 3 متر طول. گاهی تا 5 متر طول هم رشد می کنند. شاخه‌ها با رشد جدید با کرک های زرد تا قهوه ای رنگ هستند. برگ ها به طول 6 تا 20 سانتیمتر که تقسیمات تقریباً شانه ای با سه لوب بزرگ و هر لوب خود به چند لوب دیگر هم تقسیم می گردند و برگ ها کرک‌دار هستند. گیاه هندوانه هرمافرودیت که گل های نر و ماده جدا از هم بر روی شاخه‌های تشکیل می شوند و به این ترتیب توسط باد یا حشرات لقاح انجام می گیرد. گل های نر و ماده به طور منفرد در روی شاخه تشکیل می شود که هر کدام حدود 3 تا 4 سانتیمتر طول و کرک دارند که در رو زرد رنگ و در پشت مایل به سبز هستند. جام گل از 5 گلبرگ به هم پیوسته تشکیل شده و در محور برگ ها تشکیل می شود. میوه از تخمدان تحتانی حاصل شده که سته کدوئی خوانده می شود. شکل میوه گرد تا کشیده بیضوی و اندازه میوه کوچک تا بزرگ که وزن آن از حدود نیم کیلو‌گرم تا 25 کیلو‌گرم و گاهی بیشر متغییر است. رنگ پوست میوه در رقم‌های مختلف از سبز یک‌دست تا سبز خط‌دار و سبز تیره متفاوت است. گوشت میوه آب‌دار، شیرین و خوراکی و به رنگ های صورتی تا قرمز و زرد نیز تولید می شود. هر میوه حامل تعداد زیادی دانه به رنگ های سفید، سیاه، خاکستری و غیره است که گاهی دانه‌های بو داده را برای آجیل استفاده می کنند که حاوی روغن و پروتئین زیاد می باشد. هندوانه بومی آفریقای جنوبی و از زمان های بسیار قدیم به آسیا و اروپا آورده شده و تحت کاشت قرار گرفته است. در منطقه این گیاه در مساحت‌های محدود در باغات و باغچه منازل جهت مصرف محلی کشت می شود.