Skip to main content
x

نام علمی :

Cnicus benedictus L.

نام فارسی :

خار، خار مقدس، بادآور

خانواده :

Asteraceae

نام عربی :

الشوکه المبارک

2n :  

نام انگلیسی :

Blessed thistle, Blessed knapweed

نام فرانسوی :

Cnicaut béni, Centaurée laineuse, Faux Safran, Chardon santo, Chardon benit

 

 

نوع رویشگاه :

مناطق ایران و تورانی

 

 

ارزش کاربری :

دارویی

 

 

 نوع خاک :

آهکی
قلوه سنگی

 

 

توپوگرافی  :

دشت

 

 

اکوسیستم :

مناطق استپی

 

 

شماره شناسه  :

271

 

 

وضعیت تهدید :

توصیف گونه :

گياه علفي يكساله ، با ساقه اي به ارتفاع 2 تا 50 سانتيمتر که از بیخ ساقه شاخه ها تولید می گردند. گاهي بدون ساقه اصلی است، اغلب شاخه ها روي زمين گسترده و کپه ها در ميان برگهاي طوقه اي يا با ساقه اي خيلي كوتاه در بین برگ ها قرار می گیرند. گیاه انشعابات واگرا و پربرگ دارد. برگها زرد مايل به سبز كم رنگ بوده و رگبرگهاي مشبك برجسته در روی آنها دیده می شوند. برگ ها حاشیه ای با دن دندانه هاي خارك دار، نيش بري-شانه اي دارند. برگ ها لوبدار يا تقريباً كامل هستند. برگ های پاييني دمبرگ دارند ولی برگ های بالائی ساقه آغوش می باشند و پهنک كمي در کنار ساقه امتداد پیدا می کند. برگ های بالايي تخم مرغی-مستطيلي پهن بوده و شبيه برگه هاي كپه می باشند و از آنها بلندترمی شوند. كپه و برگه ها به طول 20 ميليمتر، برگه ها چرمي-غشايي ، فشرده ، مستطيلي شکل هستند. برگه های پاييني ها كامل ، منتهي به خار شانه اي انتهايي و سخت . گلها از برگه ها كوتاهتر می شوند. جام گلچه های نازا نخی و کم رنگ. گلچه های میانی دو جنسی و زرد کم رنگ به طول 13 تا 17 میلیمتر که لوله گلچه 8 تا 11 میلیمتر می باشد. ميوه كافشه اي که شکل بسيار متنوع دارد. این گونه در منطقه به صورت علف هرز می روید ولی جزو گیاهان داروئی سنتی است که معمولا از سرشاخه های گلدار آن استفاده می نمایند و اثرات سرطان زدائی آن در کنار دیگر کاربردهای درمانی تائید گردیده است. گیاه کامل و نیز غنچه های جوان، ریشه، دانه های رسیده از مواردی است که مصرف داروئی دارند. مزه این گیاه تلخ است ولی بعد از عمل آوری به عنوان پیش غذا استفاده می گردد. اندام های آن حاوی مواد تانن ها، مقداری رزین، صمغ، استرول ها و گلوکوزیدها می باشند. دانه های آن حاوی 24 تا 29% روغن با وزن مخصوص 926/0 است. در زمان های گذشته در سطح وسیع کشت می شده ولی امروزه کشت آن متوقف شده ولی استفاده داروئی آن همچنان در کشورهای مختلف ادامه دارد. معمولا گیاه را در تابستان جمع آوری و خشک کرده و در مواقع مورد نیاز استفاده می نمایند. اثرات منفی زیادی از آن گزارش نشده ولی زنان باردار از آن استفاده نکنند. در صورت استفاده زیاد حالت تهوع به افراد دست می دهد.

راهنمای نمودار فنولوژی

نمودار فنولوژی

وضعیت پراکندگی در ایران  :

گرگان، مازندران، آذربایجان، کرمانشاه، تهران، لرستان، بختیاری، فارس

 پراکندگی جغرافیایی :

عراق، جمهوری آذربایجان، ایران، ترکمنستان، افغانستان، پاکستان، اروپای جنوبی، منطقه مدیترانه، ترکیه، قفقاز.
Cnicus benedictus L.

 گونه

 :

پراکندگی ایران

پراکندگی گونه

Cnicus benedictus L.

در منطقه حفاظت شده کرکس

منابع :   

قهرمان، ا. فلور رنگی ایران. Cnicus benedictus. عکس شماره 535
Boissier, E. 1875. Flora Orientalis. Vol III. P. 705.
Rechinger, K.H. 1980. Flora Iranica. Compositae III-Cynareae. No.139b. P. 428.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی