Skip to main content
x

نام علمی :

Mentha piperata L.

نام فارسی :

نعناع

خانواده :

Lamiaceae

نام عربی :

نعنع

2n :  

نام انگلیسی :

Pippermint

نام فرانسوی :

menthe poivrée, menthe en épi, menthe verte

 

 

نوع رویشگاه :

مناطق ایران و تورانی

 

 

ارزش کاربری :

دارویی
صنعتی

 

 

 نوع خاک :

آهکی
قلوه سنگی

 

 

توپوگرافی  :

دشت

 

 

اکوسیستم :

کاشته شده

 

 

شماره شناسه  :

545

 

 

وضعیت تهدید :

توصیف گونه :

گیاه علفي چند ساله، ريزوم دار به ارتفاع 30 تا 100 سانتیمتر. ساقه ها افراشته، منشعب و اغلب ارغواني رنگ یا مایل به قرمز می شوند. سطح ساقه ها بدون كرك يا كرك دار. برگها ساده، متقابل و دمبرگدار با شکل و اندازه متغیر. دمبرگها کوتاه و به طول 3 تا 9 میلیمتر. پهنک نيزه اي، بيضوي تا تخم مرغی، سبز تیره و به طول 3 تا 8 و پهنای 1 تا 5/3 سانتيمتر. قاعده پهنک قلبي يا گرد، رأس آن تيز یا با نوك باریک و حاشيه آن دارای دندانه های نوک تیز و نامنظم است. هر دو سطح پهنک بدون کرک یا سطح زیرین با کرک غده ای. برگهای ناحیه گل آذین کوچکتر. گل آذین گرزن با چرخه های متعدد، متراکم و کپه مانند. کپه ها بجز روی کاسه گل اغلب بدون کرک هستند و در انتهای ساقه ها و شاخه ها قرار می گیرند. چرخه های رأسی نزدیک به هم و پایینی ها فاصله دار هستند. برگه ها باریک، خارمانند، در قاعده مژه دار و بدون کرک. برگه های پایینی بلندتر از چرخه ها و برگه های بالایی کوتاهتر. کاسه گل پیوسته، لوله ای، ارغوانی یا مایل به بنفش. سطح کاسه بدون کرک و پوشیده از غده های ترشحی بدون پایک. دندانه های کاسه نامساوی، راست، مژه دار. جام گل دو لبه، بدون کرک به طول 5 تا 6 ميليمتر. رنگ جام در محل لوله سفید در لبه ها صورتی یا بنفش است. پرچمها 4 عدد، نابارور. خامه از گل بیرون آمده. میوه چهار فندقه ای است اما فندقه ها اغلب وجود ندارد. این گیاه دو رگه ای از دو گونه Mentha aquatica و Mentha spicata است و به خاطر ارزش دارویی، عصاره برگ، اسانس، روغن عصاره ای، تازه خوری و استفاده در پخت و پز و طعم دهنده غذا، در مناطق مختلف ایران ازجمله اصفهان، تهران، فارس و کرمانشاه و برخی کشورها به صورت زراعی در سطوح وسیع کشت می شود. کشت و تکثیر این گیاه به طریق غیر جنسی و از طریق ریزوم انجام می گیرد. این گیاه کاربرد در داروسازی نوین، صنایع عطر سازی و اسانس گیری، صنایع غذائی، مصرف آشپزی، خمیردندان، قرص نعناع، شیرینی پزی، شامپو، صابون سازی، لوسیون پوست، آدامس و صادرات برگ و سرشاخه های خشگ مورد توجه زارعین و مصرف کنندگان در صنعت قرار دارد. اثر ضدعفونی کتتده، باکتری کشی و آنتی اکسیدان شدید دارد. بررسی ها نشان می دهند که هیچکدام از تولیدات مستقیم یا غیر مستقیم این گیاه تاثیر سوء بر سلامتی ندارد. این گیاه دارای ترکیبات ذیل است که در هر نوع روغن یا عصاره آن وارد می کردند: menthol, menthone, menthyl acetate, menthofuran, 1,8-cineol, limonene, pulegone, carophyllene & pinene.

راهنمای نمودار فنولوژی

نمودار فنولوژی

وضعیت پراکندگی در ایران  :

این گونه در مناطق مختلف به خصوص مناطق سردسیر ایران کشت می شوند.

 پراکندگی جغرافیایی :

این گونه دورگ در اکثر نقاط دنیا برای تولید اقتصادی اسانس و مصرف تازه گیاه کشت می شود.
Mentha piperata L.

 گونه

 :

پراکندگی ایران

پراکندگی گونه

Mentha piperata L.

در منطقه حفاظت شده کرکس

منابع :   

جم زاد، ز. 1391. فلور ایران. تیره نعنا Lamiaceae. موسسه تحقیقات جنگل ها ومراتع کشور. شماره 76. صفحه 772.
Shishkin, B.K. 1977. Flora of the USSR. English translated. Vol. XXI. P. 620.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی