Skip to main content
x

نام علمی :

Zataria multiflora Boiss.

نام فارسی :

آویشن شیرازی، آویشن

خانواده :

Lamiaceae

نام عربی :

سعترSa’tar ، زعترZa’tar ، صعترSa’tar

2n :  

نام انگلیسی :

Wild marjoram

نام فرانسوی :

 

 

نوع رویشگاه :

مناطق ایران و تورانی
مناطق صحرایی سندی

 

 

ارزش کاربری :

دارویی

 

 

 نوع خاک :

صخره ای
قلوه سنگی

 

 

توپوگرافی  :

کوهستان

 

 

اکوسیستم :

مناطق استپی

 

 

شماره شناسه  :

266

 

 

وضعیت تهدید :

وضعیت تهدید
دارای خطر کمتر

توصیف گونه :

درختچه کوچک یا بوته به ارتفاع 25 تا 100 سانتیمتر. ساقه منشعب با پوست سفید رنگ، در قسمتهای پایینی بدون کرک، در قسمتهای بالایی و شاخه ها پوشیده از کرک های سفید رنگ برگشته به پایین ، در انتهای شاخه ها کرکها گسترده برگها تقریبا بدون دمبرگ یا با دمبرگهایی به طول 4 تا 5 میلیمتر. پهنک به طول 5 تا 11 و به عرض 3 تا 11 میلیمتر، تخم مرغی پهن، دایره ای، در قاعده گرد تا گوه ای-بریده، نوک کند تا نوک بریده، پوشیده از غده های ترشحی قرمز-طلایی، در سطح بالایی دارای غده های بیشتر و کرکهای ضخیم کوتاه سفید رنگ ساده، در محل گره ها و برگهای جوان پوشیده از کرکهای متراکم سفید رنگ. برگهای بالایی ساقه و برگهای ناحیه گل آذین شبیه به برگهای قاعده ای پایینی ساقه. برگه ها به طول 1/5 تا 2/5 میلیمتر، قاشقی – نیزه ای. گل آذین متشکل از چرخه های کروی دور از هم، در محور برگها روی ساقه و شاخه ها، با گلها به تعداد فراوان و بدون دمگل. چرخه ها دارای دمگل آذین کوتاه و یا مجموعه گلها نزدیک بهم و به صورت سنبله انتهایی. کاسه گل استکانی-لوله ای به طول 1/5 تا 2/5 میلیمتر، دارای 5 دندانه تقریبا مساوی مثلثی. گلوی کاسه پوشیده از کرکهای ریش مانند. جام گل کرم رنگ، به طول 3 تا 3/5 میلیمتر. لبه بالایی جام گل دارای دو لوب کوتاه. لبه پایینی دارای سه لوب نسبتا مساوی. لوله جام گل کمی از کاسه بیرون آمده. فندقه به طول 0/6 تا 0/7 میلیمتر، تخم مرغی پهن تا گرد، در سطح صاف. این گونه از گیاهان ادویه ای ایران محسوب می گردد که در طب سنتی نیز مصرف دارد. در روغن های عصاره ای گیاه 25 ترکیب مختلف از جمله: carvacrol (50.57%), thymol (13.38%) and p-cymene (8.27%), linalool را جدا کرده اند. این مواد اثر باکتری کشی هر دو گروه گرم منفی و گرم مثبت را دارا است. امکان استفاده از این مواد در صنایع غذائی برای نگهداری غذا بدون مواد نگهدارنده شیمیائی قابل توصیه و بررسی بیشتر است. روغن های عصاره ای حاصل از این گونه را می توان برای کنترل باکتری Aeromonas hydrophila به کار برد. در بررسی دیگر، اثر آویشن شیرازی با داروهائی چون جنتمایسین و تتراسیکلین و غیره برای کنترل میکروب های ادرار آزمایش شده که به مراتب بهتر از داروها اثر میکروب کشی دارد. استفاده از این عصاره های این گونه، ایمنی بدن را افزایش می دهد. جویدن گیاه، دندان درد را قطع و یا کاهش می دهد همچنین از رشد سلول های سرطانی هم جلوگیری می نماید.  

راهنمای نمودار فنولوژی

نمودار فنولوژی

وضعیت پراکندگی در ایران  :

اصفهان،لرستان،فارس،کرمان،سیستان،خراسان،یزد

 پراکندگی جغرافیایی :

ایران، افغانستان، و پاکستان. نمونه تیپ از جنوب ایران.  
Zataria multiflora Boiss.

 گونه

 :

پراکندگی ایران

پراکندگی گونه

Zataria multiflora Boiss.

در منطقه حفاظت شده کرکس

منابع :   

جم زاد، ز. 1391. فلور ایران. تیره نعنا Lamiaceae. موسسه تحقیقات جنگل ها ومراتع کشور. شماره 76. صفحه 757.
قهرمان،ا. فلور رنگی ایران. Zataria multiflora. عکس شماره 1375.
Boissier, E. 1879. Flora Orientalis. Vol IV. P. 561.
Rechinger, K.H. 1982. Flora. Iranica, Labiatae. No. 150. P. 552.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی