Skip to main content
x

نام علمی :

Galium aparine L.

نام فارسی :

بی تی ریخ، علف شیر

خانواده :

Rubiaceae

نام عربی :

حشیشه الافعی

2n :  

Bo:42-68

نام انگلیسی :

Cleavers, Clivers, Goosegrass, Catchweed, Stickyweed, catchweed bedstraw

نام فرانسوی :

Aparine, Gratteron, Gaillet Gratteron, Herbe collante, Gaillet de Paris

 

 

نوع رویشگاه :

مناطق ایران و تورانی

 

 

ارزش کاربری :

دارویی
صنعتی

 

 

 نوع خاک :

آهکی
ماسه ای

 

 

توپوگرافی  :

دشت

 

 

اکوسیستم :

مناطق استپی
کاشته شده

 

 

شماره شناسه  :

502

 

 

وضعیت تهدید :

توصیف گونه :

گياه يکساله خزنده یا گاهی بالا رونده است که ساقه به طول 30 تا 80 سانتیمتر و گاهی بیشتر رشد می کنند. در صورت خزنده بودن، شاخ و برگ کرده و بر روی زمین گسترده می شود که گیاه ارتفاع حداکثر 10 تا 15 سانتیمتری دارد. ولی اگر بالارونده باشد، معمولاً شاخ و برگ خود را بالا کشیده و روی دیگر گیاهان زندگی به طور مستقل زندگی می کند، در این صورت ارتفاع گیاه تا 1/5 متر هم بالا می‌رود. این گیاه خود را با کرک های قلاب‌‌دار که در روی شاخه ها و برگ هایش دیده می شود، به دیگر گیاهان می‌چسبد و بالا می‌رود. ‌ساقه ها زاویه‌‌دار و یا 4 پهلو هستند. معمولاً شاخه ها از قاعده منشعب می شوند که انشعابات هم گل‌دهنده می باشند و شاخه ها سطح زبر دارند که با لمس کردن می توان به راحتی آن را حس کرد. برگ ها ساده بوده و در هر چرخه 8 تا 12 تايي در دور شاخه ها تشکیل می شوند که به طول 1/5 تا 3 سانتیمتر و عرض 1/5 تا 5 میلیمتر هستند. شکل کلی برگ ها خطي يا واژنیزه ای‌ باریک است. برگ ها با کرک های خاکستري با سر قلاب‌دار متراکم یا پراکنده پوشیده شده اند. گل هادر دستجات 2 یا 3 تایی قرار دارند که در محور برگ ها بر روی شاخه های متعدد تشکیل می گردند. دم گل آذين 1 تا 2 سانتیمتر طول دارند. جام گل سفيد رنگ و به قطر 1 تا 2 میلیمتر؛ لوب ها تخم مرغي يا مثلثي. مريکارپ به صورت منفرد يا جفتي کنار هم می روید که بيضوي-کروی شکل و کمتر از 1 سانتیمتر قطر دارد. در هر میوه یک تا 3 بذر به صورت دسته ای تولید می شود. بذرها کرک های قلاب‌‌دار دارند که به پوست دام و یا حیات وحش چسبیده و در منطقه پراکنده می گردد. قطر بذر‌ها 1 تا 1/5 میلیمتر است. تماس کرک های‌این گیاه با پوست‌ایجاد حساسیت و کمی‌ناراحتی پوستی می کند. آلکالوییدهای زیاد و نیز اسیدهای آلی متعددی از‌این گیاه جدا کرده اند. رنگ قرمز برای مصارف مختلف هم از این گیاه قابل استحصال می باشد. برگ ها و ‌ساقه های گیاه قبل از تشکیل میوه قابلیت استفاده خوراکی دارد که به صورت پخته مصرف می گردد. برگ ها را عمل آوری نموده و مشابه قهوه مورد استفاده قرار می دهند.

 

 

 

 

نمودار فنولوژی

Galium aparine - Rubiaceae

وضعیت پراکندگی در ایران  :

گيلان، مازندران، آذربايجان، كرمانشاه، همدان، كردستان، فارس، لرستان، تهران، كرمان، سمنان، اصفهان، ياسوج، خراسان

 پراکندگی جغرافیایی :

ایران، ترکیه، اروپا، آسیای مرکزی، آمریکای شمالی، اکثر مناطق جهان به صورت علف هرز گسترده شده است.

 گونه

 :

Galium aparine L.

پراکندگی ایران

Galium aparine - Rubiaceae

پراکندگی موته

Galium aparine - Rubiaceae

منابع :   

Boissier, E. 1875. Flora Orientalis. Vol III. P. 68.
Davis, P.H. 1982. Flora of Turkey. Vol. 7. P. 832.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی