Skip to main content
x

نام علمی :

Panicum miliaceum Blanco.

نام فارسی :

ارزن

خانواده :

Poaceae

نام عربی :

دخن، ذره حمراء

2n :  

Bo:36; Ch:36,40

نام انگلیسی :

Millet, Broom-corn millet

نام فرانسوی :

Millet, Panic faux millet, Panic millet

 

 

نوع رویشگاه :

مناطق ایران و تورانی
مناطق مدیترانه ای

 

 

ارزش کاربری :

علوفه ای
دارویی
تغذیه ای
صنعتی

 

 

 نوع خاک :

آهکی
قلوه سنگی

 

 

توپوگرافی  :

دشت

 

 

اکوسیستم :

کاشته شده

 

 

شماره شناسه  :

597

 

 

وضعیت تهدید :

توصیف گونه :

گیاه است گندمي و يک ساله که 20 تا 100 سانتیمتر ارتفاع دارد. ساقه ها ماشوره ای، مجتمع، راست يا زانودار- افراشته، نازک یا قوی، ساده هستند و یا از قسمت ریشه منشعب می باشند. مقطع ساقه استوانه ای و در پایین بندها یا گره ها اندکی کرکدار است. برگ ها متناوب، متشکل از دو بخش غلاف و پهنک می باشند و زائده ای غشایی به نام زبانک در حد فاصل غلاف و پهنک قرار دارد. پهنک برگ ها خطي، تخت، نوکدار، بدون کرک يا با کرک هایي پراکنده و به طول 30 و پهنای 1 تا 2 سانتیمتر می باشد. غلاف پوشیده از کرک های زبر و زبانک مژکدار است. پانيکول فشرده و متراکم یا پخش و گسترده بوده و تا 30 سانتیمتر طول دارد. سنبلک ها پایک دار، ریز، تخم مرغی- نيزه اي يا تخم مرغي- مستطیلی نوکدار یا نوکچه دار به طول 4/5 تا 5 میلیمتر می باشند. هر سنبلک دارای دو پوشه و دو گلچه در میان پوشه ها است و در مرحله بلوغ از قسمت پایک جداشده و به همراه گلچه ها می ریزد. پوشه ها غشایی، نابرابر و دارای رگه های برجسته اند. پوشه پایینی تخم مرغی پهن به طول 3 میلیمتر و پوشه فوقانی بلندتر و هم اندازه با سنبلک است. هر گلچه متشکل از دو پوشش به نام پوشینه می باشد که به پوشینه بیرونی یا لما و پوشینه درونی یا پاله آ تفکیک می شوند. گلچه پایینی سنبلک پوک و گلچه بالایی نرماده است. لما در گلچه پایینی مشابه پوشه پایینی است و پاله آ ممکن است وجود نداشته باشد. لما در گلچه بالایی چرمی، صاف، در حاشیه برگشته به داخل، بیضی- مستطیلی و به رنگ زرد، قرمز، قهوه ای یا سیاه است. پاله آ در این گلچه شبیه به لما می باشد. در میان لما و پاله آ و پیرامون اجزای گل دو پوشش غشایی و کوچک به نام پوشینک یا لودیکول قرار می گیرند که پوشش اصلی گل به شمار می روند. لودیکول ها گوه ای-سربریده و حاشیه لودیکول فوقانی موج دار است. میوه گندمه بیضی شکل و فشرده در لما و پاله آ سخت شده و دارای نافی قاعده ای ریز و گرد می باشد. این گیاه به صورت زراعی کشت می شود و برای تهیه روغن، الکل و هم چنین کاغذ مورد استفاد ه قرار می گیرد. بذر گیاه نیز در نقاط مختلف دنیا برای تهیه نشاسته، پخت نان و کیک، تغذیه پرندگان و دام های پرواری استفاده می شود.

 

 

 

 

نمودار فنولوژی

Panicum miliaceum - Poaceae

وضعیت پراکندگی در ایران  :

گرگان، مازندران، اصفهان، آذربايجان، تهران

 پراکندگی جغرافیایی :

بومی منطقه چین و آسیای میانه است. در جاهای دیگر کشت شده می باشد که به عنوان علوفه کشت می گردد. در اروپای مرکزی و جنوبی، منطقه مدیترانه، قفقاز، و آسیای جنوب غربی  بومی شده می باشد. در اکثر مناطق ترکیه، هند، ایران و ... که کشت شده به صورت علف هرز مزارع هم دیده می شود.

 گونه

 :

Panicum miliaceum Blanco.

پراکندگی ایران

Panicum miliaceum - Poaceae

پراکندگی موته

Panicum miliaceum - Poaceae

منابع :   

Boissier, E. 1884. Flora Orientalis. Vol V. P. 473.
Davis, P.H. 1984. Flora of Turkey. Vol. 9. P. 589.
Rechinger, K.H. 1970. Flora. Iranica, Gramineae. No. 70. P. 473.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی