Skip to main content
x

نام علمی :

Xanthium spinosum L.

نام فارسی :

طوق

خانواده :

Asteraceae

نام عربی :

شبیط

2n :  

نام انگلیسی :

Cocklebur, Bathurst burr, Spiny cocklebur

نام فرانسوی :

Lampourde épineuse

 

 

نوع رویشگاه :

مناطق ایران و تورانی
مناطق مدیترانه ای

 

 

ارزش کاربری :

دارویی

 

 

 نوع خاک :

قلوه سنگی

 

 

توپوگرافی  :

دشت

 

 

اکوسیستم :

مناطق استپی

 

 

شماره شناسه  :

476

 

 

وضعیت تهدید :

توصیف گونه :

گياه یکساله که ساقه گل‌دار آن تا ارتفاع 10 تا 60 و به ندرت تا 120 سانتیمتر رشد می کند. رشد ساقه ها‌‌‌ افراشته و گاهی راست می باشد ساقه ها‌‌‌ در جوانی سبز رنگ که با خارهای ریز پوشیده شده اند. خارها در زیر دمبرگ به صورت تکی یا جفتی سبز می کنند و گاهی دسته ای دیده می شوند. خارها خیلی تیز بوده و زرد رنگ یا سبز مایل به سفید هستند و حدود 1/5 تا 5 سانتیمتر طول دارد. برگ ها‌‌‌ با آرایش متناوب دارای 2 تا 10 سانتیمتر طول و 6 تا 30 میلیمتر عرض با دمبرگ ها‌‌‌يي به طول تا 3 سانتیمتر دارند. برگ ها‌‌‌ تقریباً سه لوب غیر معمول دارند و گاهی هم 5 لوبه می باشند که لوب میانی از بقیه طولانی‌تر است. هر چند که در برگ ها‌‌‌ی بالای ساقه لوب های کناری خیلی کوچک هستند و یا حذف شده اند. به این ترتیب برگ شکل کشیده نیزه ای پیدا می کند. سطح بالای برگ سبز تیره درخشان و رگبرگ ها‌‌‌ رنگ متمایز مایل به سفید دارند ولی سطح زیرین برگ رنگ سبز کم رنگ یا سبز مایل به سفیدی دارد که کرک های کوتاه متراکم سطح آن‌را پوشانیده است. گیاه یک پایه ولی گل های نر و ماده بر روی شاخه ها‌‌‌ی جداگانه سبز می کنند. گل آذین سرسان گل های نر، تعداد زیادی گلچه‌ها‌‌‌ی نر کوچک دارند. این گل آذین‌ها‌‌‌ در انتهای شاخه ها‌‌‌ تشکیل می گردند و رنگ زرد یا کرمی-سفید دارند. گل های ماده در محور برگ ها‌‌‌ به صورت منفرد یا چند تایی سبز می نمایند که معمولاً زیر گل های نر قرار می گیرند. میوه سبز رنگ که موقع رسیدن زرد رنگ و قهوه ای می گردند و 2 بذر پوشیده در کرک های قلاب‌دار هستند. اندام های هوایی گیاه سمی و می تواند دام را مسموم نماید. بذر این گونه نیز سمی است. از گیاه به عنوان گیاه دارویی در مواردی استفاده می گردد ولی دارای اثرات منفی دارد که باید مد نظر مصرف کننده باشد. علف هرز مضر برای مزارع است. با گرفتن سطح مزارع از تولید آنها کم می کند و به علت سمی و خار دار بودن آن دام استفاده‌ای از این گیاه نمی کند.

 

 

 

 

نمودار فنولوژی

Xanthium spinosum - Asteraceae

وضعیت پراکندگی در ایران  :

کاشته شده

 پراکندگی جغرافیایی :

ایران، افغانستان، ترکمنستان،  ترکیه، خاورمیانه، آفریقا، روسیه، چین، استرالیا، آمریکا و کانادا. احتمالا بومی آمریکای جنوبی است و بصورت علف هرز در مزارع، مراتع،آبراهه ها، اراضی رها شدهدشت های سیلابی و اکثر مناطق گرمسیری و مناطق خشک دنیا پراکنده شده است.

 گونه

 :

Xanthium spinosum L.

پراکندگی ایران

Xanthium spinosum - Asteraceae

پراکندگی موته

Xanthium spinosum - Asteraceae

منابع :   

Boissier, E. 1875. Flora Orientalis. Vol III. P. 252.
Davis, P.H. 1975. Flora of Turkey. Vol. 5. P. 48.
Rechinger, K.H. 1989. Flora Iranica, Compositae VII. No. 164. P. 40.

ارتقاء امنیت وب با وف بومی